TARİHÇEMİZ


Yıl 1912... Balkan Savaşları başlamak üzere. Bu arada, 23 Temmuz 1912 tarihinde 12 idealist Mütekait Zabit, İstanbul’da Galata’nın eski, köhne, karanlık, Bahtiyar Han’ın bir odasında, tavandan sarkan onaltı kollu, şamdanın ölgün mum ışıkları altında toplanarak; çeşitli savaşlardan sonra emekli olmuş Zabit ve Gediklilerin, terhis edilmiş eratın, şehit olanların Eramil ve Eytam’larının (Dul Eş ve Yetimlerinin) yasal haklarını takip etmek ve sosyal dayanışmalarını sağlamak için UMUM MÜTEKAİDİN-İ ASKERİYE CEMİYETİ (Tüm Asker Emeklileri Derneği)’ni kurmuşlardır. Dernek, Hilâl-i Ahmer (Kızılay)’den sonra en eski hayır derneklerindendir.

Kuruluşundan üç ay sonra başlayan Balkan Savaşları ve 1914 yılında başlayan 1’inci Dünya Savaşı’ndan dolayı dernek 7 yıl süreyle faaliyetine devam edememiştir.  1919 yılında tekrar faaliyete geçmiştir. İstanbul’un çeşitli yerlerinde çalışan dernek, 1949 yılında Vezneciler Fen Fakültesi arkasındaki 2 odalı binada, sonraları eski Harbiye Mektebi (Harp Okulu) hapishanesinin loş, rutubetli, tavanları akan odasında çalışmış, buradan da çıkarak Harbiye Mektebi yanındaki Daire-i Mahsusa (Özel Daire)’ya geçmiş, 20 ay faaliyetten sonra, MSB.lığı ile yapılan görüşme sonunda, Harbiye Mektebi Matbaası (Karaköy-Beşiktaş yolunda) alınarak burada faaliyetini sürdürmüştür.

4 Ekim 1947 tarihinde yapılan yıllık Kongre’de alınan kararlar neticesinde İstanbul içinde sırasıyla Üsküdar, Beyoğlu, Kadıköy, Fatih, Bakırköy, Beykoz, Eyüp, Sarıyer, Kartal Şubeleri ile 26 Mayıs 1948 tarihinde Albay İhsan Hün’ün Başkanlığında Ankara şubesi açılmıştır. Daha sonra Bursa ve Giresun Şubeleri faaliyete geçmiş, Erzurum, Samsun, Manisa’da birer temsilcilik açılmıştır.
Dernek sırası ile, Türkiye Muharipler Dergisi, Türkiye Eski Muharipler Cemiyeti Dergisi, Büyük Çağ ve Güçlü Çağ isimleri ile dergi çıkarmıştır.

1949 yılında dernek merkezinin Ankara’ya götürülmesi fikri güç kazanmış, sürdürülen çalışmalar sonunda 14 Haziran 1951 tarihinde yapılan Kongre’de Dernek Merkezinin Ankara’ya götürülmesine karar verilmiş ve dernek adı da TÜRKİYE MUHARİPLER DERNEĞİ olarak değiştirilmiştir.

Ankara’ya nakledilen dernek, Devlet ve Hükümet yetkilileri ile temaslar neticesinde Bakanlar Kurulu Kararı ile “Umumi Menfaatlere Hadim Cemiyetler” (Genel Menfaatlere Yararlı Dernekler) grubuna dahil edilmiştir. 1951 yılında kurulan, merkezi Paris’te olan Dünya Eski Muharipler Federasyonu’nun Kurucu üyesi olmuştur.

Genel Merkez Ankara’da ilk önceleri kiralık binalarda çalışmış, 1962 yılında Necatibey Caddesinde Ankara Merkez Komutanlığına ait küçük bir binaya taşınmıştır. Ayrıca bugünkü Sıhhıye Orduevi’ne bitişik vakfiye bir arsaya da sahip olmuştur. 1961 yılında Dernek Başkanı olan Tuğgeneral Baki ÖZGÜLER bu arsada bir bina yapılması ya da arsanın satılarak başka yerde uygun bir bina alınması için zamanın Genelkurmay Başkanı Cevdet SUNAY ile görüşmüştür. Görüşme neticesinde arsa 100,00 TL.si peşin olmak üzere 500.000 TL.ye satılmıştır. 13 Eylül 1961 tarihinde yapılan toplantıda Hüseyin AKAT’a ait Selanik Caddesindeki AKAT APARTMANI (Şimdiki BİRLİK Apt./Genel Merkez Binası)’nın 300.000 TL. peşin 250.000 TL.si bir yıl vadeli olarak alınmasına oy birliği ile karar verilmiştir.

 12 Eylül 1980 harekâtı ile diğer derneklerle birlikte "Türkiye Muharipler Derneği" de kapatılmıştır. Asker kökenli derneklerin çokluğu nedeniyle Milli Güvenlik Konseyi’nin 19 Haziran 1983 tarihinde çıkardığı 2847 sayılı yasa ile; “Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılanların askerlik mesleğine ilişkin ortak anılarını yaşatmak, dayanışmalarını devam ettirmek, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla” kurabilecekleri dernekler:
  1. Türkiye Emekli Subaylar Derneği
  2. Türkiye Emekli Astsubaylar Derneği
  3. Türkiye Muharip Gaziler Derneği
  4. Türkiye Harp Malulü Gaziler, Şehit Dul ve Yetimleri Derneği olarak belirtilmiştir.
Yasa hükümlerine göre dört derneğin kurulma çalışmaları hemen başlatılmış, İçişleri Bakanlığı; faaliyetteki 32 asker kökenli dernek arasından, Türkiye Muharipler Derneğinden 15, TSK Emekli Subaylar Derneğinden 18, İzmir Karşıyaka Emekli Subaylar Derneğinden 6, Fen Tatbikat ve Muharebe Okulları Yardımlaşma Derneğinden 7, Deniz H.O. Mezunları Derneğinden 6 subay olmak üzere Türkiye Emekli Subaylar Derneği’ni kurmaları için 52 kişilik Kurucu Üye seçmiştir. MSB tarafından da 11 Kurucu Üye daha seçilerek Kurucu Üye sayısı 63’e yükseltilmiştir.

17 Ekim 1983 tarihinde yapılan toplantıda kurulan Tüzük Komisyonunun hazırladığı tüzük müteakip toplantılarda tartışılarak son şeklini almış ve Türkiye Emekli Subaylar Derneği (TESUD) 05 Ocak 1984 tarihinden itibaren tüzel kişilik kazanmıştır.

4-6 Şubat 1984 tarihinde yapılan toplantıda Emekli Tuğgeneral Fahri ÇELİKER Genel Başkanlığa seçilmiştir.

Seçim sonuçları İçişleri Bakanlığına ve Ankara Valiliği’ne gönderilmiştir. Onayı müteakip alınan bir kararla TESUD’un kuruluş tarihi 5 Nisan 1984 olarak kabul edilmiştir.

2847 sayılı Yasa gereği Türkiye Muharipler Derneği lağv edilince Selanik Caddesi AKAT Apartmanı bağış yolu ile Türkiye Emekli Subaylar Derneği’ne devredilmiştir. İsmi BİRLİK Apartmanı olarak değiştirilmiştir. Bahçesinde gazino olarak kullanılan bir baraka ile üst katı misafirhane olan 3 katlı bu eski ve onarıma muhtaç binanın, OYAK İnşaat ile kat karşılığı anlaşılarak yeniden yapımına karar verilmiştir. İnşaat aşamasında OYAK İnşaatın Necatibey Caddesindeki bir binasında TESUD olarak faaliyetlere devam edilmiştir.

İnşaatın tamamlanmasını müteakip yapılan sözleşme gereği; Girişteki 2 dükkan ile ara kat ve  1’inci kat OYAK İnşaata verilmiş, TESUD olarak 2,3,4 ve 5'inci katlara yerleşilmiştir. Daha sonra Bursa TESUD Şubesine hibe edilen arazi üzerine villa yaptırılarak satılmış ve elde edilen para ile de OYAK İnşaattan girişteki 2 dükkan hariç 700.000 TL.na binanın ara ve 1’inci katlar da satın alınmıştır. Ziya Gökalp Caddesi üzerinde SSK binasında kirada olan Çankaya Şubesi de bu binaya taşınarak şimdiki yerleşime geçilmiştir.

TESUD ilk olarak Ağustos 1984 tarihinden itibaren her ay, Ocak 1990 tarihinde itibaren  2 ayda bir, Nisan 2010 tarihinden itibaren de 3 ayda bir  olmak üzere “BİRLİK” Dergisi çıkarmaktadır.

Scorpiol